Douceto
Valerianella locusta
Caprifoliaceae Valerianaceae
Àutri noum : Grasseto, Pan-froument, Raspello, Agnelet, Lachugueto.
Noms en français : Mâche potagère, Doucette potagère.
Descripcioun :La douceto es uno erbo fèro bèn couneigudo qu'es aro proun samenado e culido coume ensalado. Se destrìo dis àutri Valerianella qu'a quàsi ges de calice à si flour. Li formo fèro soun bluio (fotò), alor que li cultivado soun blanco (fotò peréu). Trachis dins li relarg un pau umido e sablous. S'atrobo dos varieta, l'uno à fru larg (V. locusta s.s.) e l'autro à fru mai alounga (V. carinata s.s.), vèire li dessin.
Usanço :Forço goustouso ensalado champanello o cultivado. Dóu latin Valere, valènt à dire "se bèn pourta", la planto èi vertuouso. Es uno bono desgreissarello pèr li regime ameigrissènt.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Valerianella
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Mars à jun
Liò : Pelouso umido
- Sablo
- Bos clar
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterrano
Ref. sc. : Valerianella locusta (L.) Laterr., 1821
Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753